لذت مطالعه

۱,۰۲۱ بازديد

سال‌هاست که خود را یافته‌ام...

   دفتر تاریخ را می‌گشایم. هیچ نشانی نمی‌یابم. با خود می‌اندیشم، کجای هستی ایستاده‌ام؟، سهم زندگانی از من چه خواهد بود؟، چرا هنوز دمم باز می‌گردد؟ و ... 

   سایه‌ی سنگین یأس چون دردی مهلک، از سر تا پای وجودم را می‌پیماید و سان مرگ می‌بیند. دستان تاریک و ستبرش را چون تیری در مقابل چشمانم می‌گیرد و گوشه‌ی عزلت را نشان می‌دهد. بی‌اراده و مسحور، گام برمی‌دارم و تمامی درها را بر روی خود می‌بندم، چه چاره‌ای می‌توان جست؟! محکوم به فنا، هر جا که باشد، به انتظار می‌نشیند تا کالبدش همچون روحش بپوسد و گند بزند. در سایه روشن روزگار تکراری، ناگاه به چیزی برای بقا چنگ زدم. انگیزه‌ای برای زنده ماندن به هدفی برای زندگی بدل گشت. بارقه‌ای از امید در گشودن نخستین کتاب حیات، جای خود را به تلألؤ بی‌بدیل لذت مطالعه روزانه داد. تمامی سایه‌ها رخت بربستند و تاریکی‌ها در کنجی نشستند. از آن پس برآنم که خطی در دفتر تاریخ - به زیبایی آنچه که بزرگان در آن قلم زندند - به تصویر بکشم که همواره (تا حد امکان) در چرخش چرخ بشریت، سهیم باشد.

و اینگونه بود که سال‌هاست خود را یافته‌ام...

 

راوی و انواع آن

۷۷۹ بازديد
  به گوینده داستان که شخصیت‌ها را معرفی و رویدادها را بازگو می‌کند، راوی می‌گویند. راوی را نباید با نویسنده رمان هم‌هویت پنداشت. رمان‌نویسان ممکن است عقاید و رفتار راویان رمان‌هایشان را مذموم بدانند و تقبیح کنند. راوی‌ای که به صورت یک شخصیت داخل جهان داستان باشد «راوی اول‌شخص» و راوی‌ای که بیرون از داستان قرار بگیرد، «راوی سوم‌شخص» نامیده می‌شود.
راوی اول‌شخص
  راوی‌ای که با ضمیر اول‌شخص مفرد («من») به خود اشاره می‌کند و معمولاً یکی از شخصیت‌های رمان است. راوی اول‌شخص می‌تواند «شرکت‌کننده» یا «ناظر» باشد.
راوی اول‌شخص شرکت‌کننده
  راوی‌ای که معمولاً شخصیت اصلی رمان است، در رویدادها شرکت دارد و آنچه را برای خود او اتفاق افتاده روایت می‌کند. استفاده از این راوی می‌تواند به ایجاد همدلی بین خواننده و راوی کمک کند.
راوی اول‌شخص ناظر
  راوی‌ای که معمولاً یکی از شخصیت‌های فرعی رمان است و رویدادهایی را که برای دیگران اتفاق افتاده، روایت می‌کند.
راوی درون‌داستان
  اصطلاح ابداع شده توسط روایت‌شناس فرانسوی ژرار ژنت برای اشاره به راوی‌ای که خود درون همان جهان داستانی‌ای است که او رویدادهایش را روایت می‌کند. «راوی درون‌داستانی» را می‌توان مترادف اصطلاح عام‌تر «راوی اول‌شخص» دانست.
راوی سوم‌شخص
  راوی‌ای که خود یکی از شخصیت‌های رمان نیست، بلکه از بیرون به رویدادها و شخصیت‌ها می‌نگرد و داستان را روایت می‌کند...

دانلود متن کامل مقاله: راوی و انواع آن


«آهنگ عشق» اثر آندره ژید

۸۷۶ بازديد
  • ژرترود بگو ببینم، او به تو گفته بود که دوستت دارد؟
  • نه هیچوقت آن را به من نگفت، ولی من بدون آن که کسی در این باره با من حرفی بزند، موضوع را حس می‌کنم. او به اندازه‌ی شما مرا دوست ندارد.
  • و تو ژرترود، از این که می‌بینی او دارد می‌رود، ناراحتی؟
  • به نظر من راه بهتر این است که او برود. من نمی‌توانستم به او جواب مساعد بدهم.
  • اما حالا که می‌بینی او دارد می‌رود، ناراحت نیستی؟
  • آقای کشیش شما بهتر از من می‌دانید، تنها کسی را که من دوست می‌دارم شما هستید، لاغیر... آه! چرا دستتان را می‌کشید؟ اگر تاکنون ازدواج نکرده بودید، من اینقدر صریح با شما حرف نمی‌زدم. اما با یک کور ازدواج نمی‌کنند. پس چرا نتوانیم یکدیگر را صادقانه دوست داشته باشیم. آقای کشیش خواهش می‌کنم راستش را بگوئید، چنین کاری را شما بد می‌دانید؟
  • در عالم عشق بد هرگز وجود ندارد.
  • من در قلبم جز خوبی محض چیز دیگری را...

دانلود فایل متنی:
کتاب «آهنگ عشق» اثر آندره ژید

«شازده احتجاب» اثر هوشنگ گلشیری

۷۶۱ بازديد

   شازده سرفه کرد و فخری کشو را کشید، اسباب آرایش خانمش را به هم زد، آینه‌ی کوچک خانمش را برداشت، بازش کرد. یک طرفش، خانمش بود و شازده احتجاب. پهلوی هم ایستاده بودند. موهای شازده تنک بود و موهای خانم پرپشت و سیاه. شیشه‌ی روی عکس را پاک کرد و خال خانمش را دید و حتی دوتا چین نازک کنار لب‌ها را و بعد چشم‌ها را که پشت شیشه‌ی عینک تار می‌زد: وقتی خواستم عینکو بذارم چه الم شنگه‌ای راه انداخت. گفت: «من گفتم فخرالنساء باش، نگفتم که همه‌ی اداهای اونو...». صورت شازده مث شاه‌توت سیاه شده بود. عینکو برداشت و انداخت رو اسباب آرایش خانم.

   دستش را برد توی کشو. عینک سر جای هر شبش بود. به چشمش گذاشت. فخری توی آینه را نگاه کرد، چشم‌هایش هنوز...


دانلود فایل متنی:
کتاب «شازده احتجاب» اثر هوشنگ گلشیری


 لطفاً انتقاد، پیشنهاد، نظر و برداشت خودتان را در قسمت «نظر» درج کنید.


 

عناصر سازنده‌ی اثر ادبی

۷۶۷ بازديد

اصولاً هر اثر ادبی و به طور اعم هر اثر هنری بر چهار اصل بنیادی استوار است:

1- پیام، تم یا درون مایه، 2- محتوا، 3- قالب و فرم و 4- تعبیر

پیام

   پیام یا تم، مقصود و غرض، آن اندیشه‌ی مرکزی و حرف اصلی هنرمند است که در محتوا و قالبی خاص به تعبیر کشیده می‌شود. تم در حقیقت جوهر اصلی یک کار ادبی است و از طریق همین عناصر است که مسیر اندیشه و تفکر صاحب اثر روشن می‌شود.

آن یکی نحوی به کشتی در نشست

گفت هیچ از نحو دانی؟ گفت لا

دلشکسته گشت کشتی‌بان ز تاب

باد کشتی را به گردابی فکند

هیچ دانی آشنا کردن، بگو

گفت کل عمرت ای نحوی فناست

رو به کشتی‌بان نمود آن خودپرست

گفت نیم عمر تو شد بر فنا

لیک آن دم گشت خامش از جواب

گفت کشتی‌بان بدان نحوی بلند

گفت نی از من تو سباحی مجو

زان که کشتی غرقه در گرداب‌هاست

   در این تمثیل کوتاه، آنچه اندیشه‌ی اصلی مولوی را تشکیل می‌دهد این است که دانش و علم حصولی ممکن است بتواند اندکی کارساز باشد، اما برای رستگاری نهایی کافی نیست. آن چه می‌تواند از این گرداب‌های مخوف جهان، انسان را به ساحل رستگاری برساند، علم نظری و امثال آن نیست. زیرا با نخستین عقبه و غرقابی که بر سر راه این عقل بازاری و علم رسمی پیش‌ آید، عمر بر فنا می‌شود.

محتوا

   محتوا، مجموعه شاخ و برگ‌هایی است که پیرامون پیام، تنیده می‌شود. شکلوفسکی می‌گوید: جهان خارجی برای نقاش در حکم محتوای کارش نیست بلکه خیلی ساده موادی است برای نقاشی، اما جهان خارجی برای شاعر و نویسنده در حکم محتواست. گاهی در این قسمت پرگویی به کار لطمه می‌زند و گاهی به عکس. اما در هر صورت ایجازهای مفید و اطناب‌های غیر ممل، در همین قسمت کاربرد دارد. در تمثیل قبل، دریا، نحوی، شناگری، و آن مکالمه‌ها، مجموعاً محتوا را تشکیل می‌دهد....


دانلود متن کامل مقاله: عناصر سازنده‌ی اثر ادبی

پنج دلیل برای این که چرا باید بیشتر مطالعه کنیم؟

۷۴۲ بازديد
  • افزایش سطح توانایی‌های گفتاری
   قطعاً تاکنون برای شما پیش آمده است که هنگام صحبت با دوستان، آشنایان و حتی خانواده خود، نتوانسته‌اید حق مطلب را به خوبی ادا کرده و مفهوم را انتقال دهید. همین امر، موجبات کاهش اعتماد به نفس شما را فراهم می‌آورد؛ بخصوص زمانی که مثلاً با اساتید خود در دانشگاه هم کلام می‌شوید و یا در مجالس رسمی حضور می‌یابید. آنجاست که یا باید از مواجهه با چنین شرایطی دوری گزینید یا فکری اساسی بکنید. بی‌شک خودتان هم متوجه شدید و شاید هم شرمسار. دارویی بس گران با هزینه‌ای ناچیز. اثرات «مطالعه کتاب» را کمتر از دو هفته خواهید دید. بخوانید بخوانید و بخوانید...
  • افزایش تمرکز
   بسیاری از افراد مشتاقانه در مورد فواید مطالعه کتاب صحبت می‌کنند اما به محض این که کتابی را در دست می‌گیرند آن را بسته و به خاک کتابخانه‌شان می‌مالند. این افراد به قطع و یقین برای توجیه این عمل از دغدغه‌هایی سخن به میان می‌آورند که در بدترین شرایط برای هیچ بشری وجود خارجی نداشته و شما ناچار باید دستمالی بردارید و اشک‌هایشان را پاک کنید. اما اراده‌ای می‌خواهد و همتی. کمی صبور باشید. روزی یک دقیقه هم به میزان مطالعه‌تان بیفزایید، کفایت می‌کند. به وضوح مشاهده خواهید کرد که چگونه تمرکزتان دست و پای دغدغه‌ها را غل و زنجیر کرده و لذت و آرامشی شگرف برایتان به ارمغان می‌آورد.
  • افزایش قوه تصور
   همه‌ی ما با عباراتی که روزمره به کار می‌بریم زندگی می‌کنیم. چه آن‌هایی که ملموسند و به عینه قابل مشاهده و چه آن‌هایی که دور از دسترسند و حتی وجود خارجی ندارند. اما این مفاهیم چگونه نقشی در اذهان و افکار ما می‌سازند. آیا به خودی خود ایجاد می‌شوند؟ طرح مشخصی دارند؟ جواب منفی است. به عنوان مثال برای یکی کوه قاف ممکن است یادآور تعالی و وحدت وجود باشد و برای دیگری فقط کوهی در دوردست‌ها.
   با مطالعه آثار بسیاری از نویسندگان، در دنیایی قدم می‌گذاریم که تصورات و تجسمات ما را به بازی گرفته و به طرزی ناخودآگاه تقویت می‌کند. اولین و آخرین نتیجه آن، لذتی است که نصیب خودمان می‌شود. اگر شک دارید همین حالا دست به کار شوید...!
  • افزایش میزان حافظه
   بسیارند افرادی که حتی قادر نیستند نام، نشانی و حتی شماره تلفنی را به خاطره بسپارند. آیا آنان صرفاً این گونه‌اند یا قدری تنبل؟ من که می‌گویم ترکیبی از این شاید صحیحتر باشد اما باز هم تنبلی می‌چربد. کتابی را بردارید. داستان را دنبال کنید. شخصیت‌ها را به خاطر بسپارید. پیش‌بینی کنید و دست آخر حافظه‌ای که عبارات طویل را ذخیره می‌کند تحویل بگیرید.
  • کشف و اصلاح خود
   همه‌ی ما در خلوت با «خود»، احساس می‌کنیم که نفر دیگری هم حضور دارد. هر چه بیشتر دقیق می‌شویم، کمتر می‌شناسیمش. اگر آن را «ناخود» بنامیم درمی‌یابیم که هیچ شناختی از خود واقعیمان نداریم. درمی‌یابیم که چقدر هراس‌آور است، تنها بودن و خلوت کردن با کسی که فکر می‌کنی خودت هست اما نیست و درمی‌یابیم که... .
   این امر زمانی که کتابی را می‌گشاییم و شخصیت‌ها را ورق زده و لباس آنان را بر تن می‌کنیم، ملموس‌تر است. در مقام مقایسه، به عیوب خود پی می‌بریم و با یاری گرفتن از تفکری رو به رشد، به اصلاح و بهبود آن می‌پردازیم. بیشمارند افرادی که با جمله‌ای، مسیر زندگیشان تغییر کرده و قدم در راه بی‌انتهای تعالی گذاشته‌اند.

نقد ادبی

۷۵۱ بازديد

   آنچه اکنون از کلمه‌ی ادب و ادبیات در جهان فهمیده می‌شود این است که: «ادبیات، طرح شوق‌ها و تدابیری است که انسان را در وصول به کمال خویشتن، تنها در قلمرو گفتار رهنمون می‌کند»؛ به بیان ساده‌تر، ادبیات آثار منظوم و منثوری است که به عنوان اثر ادبی از ارزشی ویژه برخوردار است. اما نقد از دیرباز در معنای عیب‌جویی به کار رفته است. در حدیثی نبوی به نقل از ابو درداء آمده است که: «ان نقدت الناس نقدوک و ان ترکتهم ترکوک معنی: نقدتهم ای عبتهم و اغتبتهم قابلوک بمثله» اگر مردم را نقد کنی آن‌ها تو را نقد می‌کنند و اگر آن‌ها را رها کنی، تو را رها می‌کنند»؛ به بیان دیگر اگر از آن‌ها عیب‌جویی کنی و پشت سرشان غیبت کنی آن‌ها هم با تو مقابله به مثل می‌کنند.

   در گذشته اکثر نقدهایی که از آثار ادبی ارائه می‌شد، جنبه‌ی تخطئه و انکار داشت. به بیان دیگر نقد و نقادی در بسیاری از موارد توطئه علیه هنرمندان و فاضلان برتر بوده است که برخی از مخالفان و حاسدان برای از میدان به در کردن آنان مرتکب می‌شدند. نقد در مفهوم امروزی خود همان مفهوم قدیمی را هم دربردارد. نقد در معنای جداکردن سکه سره از ناسره به کار می‌رفته است. حتی در معنای خود سکه ناب هم به کار رفته است. در هر صورت آنچه امروز نقد نامیده می‌شود، عامل ارزشیابی آثار هنری است. نقد واسطه میان...

دانلود متن کامل مقاله: نقد ادبی


«چرند و پرند» اثر علی اکبر دهخدا

۹۲۰ بازديد
   گفت نخور، عسل و خربزه با هم نمی‌سازند! نشنید و خورد. یک ساعت دیگر یارو را دید؛ مثل مار به خودش می‌پیچد. گفت: نگفتم نخور! این دو تا با هم نمی‌سازند. گفت: حالا که این دو تا خوب با هم ساخته‌اند که من یکی را از میان بردارند!
   من می‌خواهم اولیای دولت را به عسل و رؤسای ملت را به خربزه تشبیه کنم.
این را هیچ کس نمی‌تواند انکار کند، که ما ملت ایران در میان بیست کرور جمعیت پنج کرور و سیصد و پنجاه و هفت هزار وزیر، امیر، سپهسالار، سردار، امیرنویان، امیرتومان، سرهنگ، سرتیپ، سلطان و... داریم. گذشته از این‌ها باز چهارصد و پنجاه و دو هزار و ششصد و چهل و دو نفر آیت الله، حجه الاسلام، مجتهد، مجاز، امام جمعه سید و... داریم. علاوه بر این‌ها باز ما در میان بیست کرور جمعیت، چهار کرور شاهزاده، آقازاده، ارباب، خان ایلخانی، ایل بیگی و ابه‌باشی داریم. زیاده بر این‌ها اگر خدا بگذارد این آخری‌ها هم قریب دو سه هزار نفر وکیل مجلس، وکیل انجمن، وکیل بلدیه، منشی و دفتردار و غیره داریم. همه این‌ طبقاتی که عرض شد، دو قسم بیشتر نیستند: یک دسته رؤسای ملت و یک دسته اولیای دولتند، ولی هر دو دسته یک مقصود بیشتر ندارند و می‌گویند شما کار کنید و زحمت بکشید و آفتاب و سرما بخورید و لخت و عور بگردید و گرسنه و تشنه زندگی کنید و بدهید ما بخوریم و شما را حفظ و حراست کنیم. ما چه حرفی داریم، فیضان قبول، خدا بهشان توفیق بدهد، راستی راستی هم اگر این‌ها نباشند سنگ روی سنگ بند نمی‌گیرد. آدم آدم را می‌خورد، تمدن و تربیت و بزرگی و کوچکی از میان می‌رود. البته وجود این‌ها کم یا زیاد برای ما لازم است، اما تا کی؟ به گمان من تا وقتی که این دو تا با هم نسازند که ما یکی را از میان بردارند...

دانلود فایل متنی:
کتاب «چرند و پرند» اثر علی اکبر دهخدا
دانلود فایل صوتی:
تمامی قسمت‌ها به صورت یکجا


در باب ادبیات

۷۴۸ بازديد
شاید نخست تعریف ادبیات ساده جلوه کند، اما با کمی ژرف‌نگری، روشن می‌شود که امری مخاطره‌آمیز است. بسیاری از مخاطبان ادبیات، حتی معلمان، مقوله ادبیات را با پژوهش‌های ادبی، یکی می‌دانند. در حالی که «یکی هنر است و آفرینندگی و آن دیگری، هر چند، دانش به معنای اخص آن نیست، شاخه‌ای از معارف انسانی است.» به دیوان کوچک غزلیات حافظ شیرازی نگاه می‌کنیم. این مجموعه دل‌انگیز بیش از چند صد غزل ندارد اما آنچه درباره‌ی آن نوشته‌اند، به سختی قابل فهرست کردن است. به بیان دیگر از مجموعه کتاب‌شناسی حافظ و کتاب‌هایی که درباره‌ی او نوشته‌اند، می‌توان کتابخانه‌ای بزرگ ترتیب داد.
    برخی از معلمان ادبیات و استادان عالی رتبه‌ی دانشکده‌ی ادبیات را می‌بینیم که شاعران جوان را به باد استهزاء و ریشخند می‌گیرند. برای این افراد همه چیز در گذشته‌های دور پایان یافته است، و مثلاً ممکن نیست در روزگار او استعاره مُصرَّحه پیدا شود و باید این صنعت را در اشعار حافظ و صائب یافت. این کج‌اندیشی از آنجا ناشی می‌شود که آنان به درستی نمی‌دانند ادبیات چیست؟ به بیان بسیار ساده و ابتدایی می‌توان گفت: ادبیات آن قسمت از هنر است که در محدوده‌ی زبان، آفریده می‌شود. از آنجا که کلمه‌ی هنر را آورده‌ایم، پس باید عنصر خیال در آن، وجود داشته باشد.
    ارسطو در کتاب بوطیقا (فن شعر)، بعد از توضیح درباره‌ی نوازندگی و رقص می‌گوید:...

دانلود متن کامل مقاله: در باب ادبیات

«دمیان» اثر هرمان هسه

۱,۰۴۲ بازديد
    بالاخره اراده یعنی چه؟ تو می‌گویی که ما دارای اراده‌ی آزاد نیستیم و بعد می‌گویی که برای دست یافتن به هدفی کافی است که اراده‌ی خود را محکم اداره کنیم. ضد و نقیض می‌گویی. اگر من صاحب اراده‌ی خود نیستم، چگونه می‌توانم آن را به طرف هدفی رهبری کنم؟
    دستی به پشتم زد – و غالباً وقتی از من راضی بود این کار را می‌کرد – و با لبخند گفت: خوب کردی این را از من پرسیدی. باید همیشه سؤال کرد. باید همیشه شکاک بود. اما مطلب بسیار ساده است، مثلاً اگر یک شب‌پره بخواهد به ستاره‌ها یا به چیزی شبیه به آن دست یابد، نخواهد توانست، به همین جهت هم سعی نمی‌کند. او فقط در جستجوی چیزی است که برای او معنی و ارزشی دارد. یعنی به چیزی که احتیاج دارد و حتماً لازمش است و در این به طرز باور نکردنی موفق می‌شود. در خود یک حس ششم مرموزی ایجاد می‌کند که هیچ جاندار دیگری ندارد. ما آزادی عمل و علاقه‌ی بیشتری داریم تا یک حیوان اما...
 
دانلود فایل متنی:
                           کتاب «دمیان» اثر هرمان هسه
دانلود فایل صوتی:
قسمت اول قسمت دوم قسمت سوم قسمت چهارم
قسمت پنجم قسمت ششم قسمت هفتم قسمت هشتم

لطفاً انتقاد، پیشنهاد، نظر و برداشت خودتان را در قسمت «نظر» درج کنید.