لذت مطالعه

۱,۰۲۲ بازديد

سال‌هاست که خود را یافته‌ام...

   دفتر تاریخ را می‌گشایم. هیچ نشانی نمی‌یابم. با خود می‌اندیشم، کجای هستی ایستاده‌ام؟، سهم زندگانی از من چه خواهد بود؟، چرا هنوز دمم باز می‌گردد؟ و ... 

   سایه‌ی سنگین یأس چون دردی مهلک، از سر تا پای وجودم را می‌پیماید و سان مرگ می‌بیند. دستان تاریک و ستبرش را چون تیری در مقابل چشمانم می‌گیرد و گوشه‌ی عزلت را نشان می‌دهد. بی‌اراده و مسحور، گام برمی‌دارم و تمامی درها را بر روی خود می‌بندم، چه چاره‌ای می‌توان جست؟! محکوم به فنا، هر جا که باشد، به انتظار می‌نشیند تا کالبدش همچون روحش بپوسد و گند بزند. در سایه روشن روزگار تکراری، ناگاه به چیزی برای بقا چنگ زدم. انگیزه‌ای برای زنده ماندن به هدفی برای زندگی بدل گشت. بارقه‌ای از امید در گشودن نخستین کتاب حیات، جای خود را به تلألؤ بی‌بدیل لذت مطالعه روزانه داد. تمامی سایه‌ها رخت بربستند و تاریکی‌ها در کنجی نشستند. از آن پس برآنم که خطی در دفتر تاریخ - به زیبایی آنچه که بزرگان در آن قلم زندند - به تصویر بکشم که همواره (تا حد امکان) در چرخش چرخ بشریت، سهیم باشد.

و اینگونه بود که سال‌هاست خود را یافته‌ام...

 

«آهنگ عشق» اثر آندره ژید

۸۷۷ بازديد
  • ژرترود بگو ببینم، او به تو گفته بود که دوستت دارد؟
  • نه هیچوقت آن را به من نگفت، ولی من بدون آن که کسی در این باره با من حرفی بزند، موضوع را حس می‌کنم. او به اندازه‌ی شما مرا دوست ندارد.
  • و تو ژرترود، از این که می‌بینی او دارد می‌رود، ناراحتی؟
  • به نظر من راه بهتر این است که او برود. من نمی‌توانستم به او جواب مساعد بدهم.
  • اما حالا که می‌بینی او دارد می‌رود، ناراحت نیستی؟
  • آقای کشیش شما بهتر از من می‌دانید، تنها کسی را که من دوست می‌دارم شما هستید، لاغیر... آه! چرا دستتان را می‌کشید؟ اگر تاکنون ازدواج نکرده بودید، من اینقدر صریح با شما حرف نمی‌زدم. اما با یک کور ازدواج نمی‌کنند. پس چرا نتوانیم یکدیگر را صادقانه دوست داشته باشیم. آقای کشیش خواهش می‌کنم راستش را بگوئید، چنین کاری را شما بد می‌دانید؟
  • در عالم عشق بد هرگز وجود ندارد.
  • من در قلبم جز خوبی محض چیز دیگری را...

دانلود فایل متنی:
کتاب «آهنگ عشق» اثر آندره ژید

«شازده احتجاب» اثر هوشنگ گلشیری

۷۶۲ بازديد

   شازده سرفه کرد و فخری کشو را کشید، اسباب آرایش خانمش را به هم زد، آینه‌ی کوچک خانمش را برداشت، بازش کرد. یک طرفش، خانمش بود و شازده احتجاب. پهلوی هم ایستاده بودند. موهای شازده تنک بود و موهای خانم پرپشت و سیاه. شیشه‌ی روی عکس را پاک کرد و خال خانمش را دید و حتی دوتا چین نازک کنار لب‌ها را و بعد چشم‌ها را که پشت شیشه‌ی عینک تار می‌زد: وقتی خواستم عینکو بذارم چه الم شنگه‌ای راه انداخت. گفت: «من گفتم فخرالنساء باش، نگفتم که همه‌ی اداهای اونو...». صورت شازده مث شاه‌توت سیاه شده بود. عینکو برداشت و انداخت رو اسباب آرایش خانم.

   دستش را برد توی کشو. عینک سر جای هر شبش بود. به چشمش گذاشت. فخری توی آینه را نگاه کرد، چشم‌هایش هنوز...


دانلود فایل متنی:
کتاب «شازده احتجاب» اثر هوشنگ گلشیری


 لطفاً انتقاد، پیشنهاد، نظر و برداشت خودتان را در قسمت «نظر» درج کنید.


 

عناصر سازنده‌ی اثر ادبی

۷۶۸ بازديد

اصولاً هر اثر ادبی و به طور اعم هر اثر هنری بر چهار اصل بنیادی استوار است:

1- پیام، تم یا درون مایه، 2- محتوا، 3- قالب و فرم و 4- تعبیر

پیام

   پیام یا تم، مقصود و غرض، آن اندیشه‌ی مرکزی و حرف اصلی هنرمند است که در محتوا و قالبی خاص به تعبیر کشیده می‌شود. تم در حقیقت جوهر اصلی یک کار ادبی است و از طریق همین عناصر است که مسیر اندیشه و تفکر صاحب اثر روشن می‌شود.

آن یکی نحوی به کشتی در نشست

گفت هیچ از نحو دانی؟ گفت لا

دلشکسته گشت کشتی‌بان ز تاب

باد کشتی را به گردابی فکند

هیچ دانی آشنا کردن، بگو

گفت کل عمرت ای نحوی فناست

رو به کشتی‌بان نمود آن خودپرست

گفت نیم عمر تو شد بر فنا

لیک آن دم گشت خامش از جواب

گفت کشتی‌بان بدان نحوی بلند

گفت نی از من تو سباحی مجو

زان که کشتی غرقه در گرداب‌هاست

   در این تمثیل کوتاه، آنچه اندیشه‌ی اصلی مولوی را تشکیل می‌دهد این است که دانش و علم حصولی ممکن است بتواند اندکی کارساز باشد، اما برای رستگاری نهایی کافی نیست. آن چه می‌تواند از این گرداب‌های مخوف جهان، انسان را به ساحل رستگاری برساند، علم نظری و امثال آن نیست. زیرا با نخستین عقبه و غرقابی که بر سر راه این عقل بازاری و علم رسمی پیش‌ آید، عمر بر فنا می‌شود.

محتوا

   محتوا، مجموعه شاخ و برگ‌هایی است که پیرامون پیام، تنیده می‌شود. شکلوفسکی می‌گوید: جهان خارجی برای نقاش در حکم محتوای کارش نیست بلکه خیلی ساده موادی است برای نقاشی، اما جهان خارجی برای شاعر و نویسنده در حکم محتواست. گاهی در این قسمت پرگویی به کار لطمه می‌زند و گاهی به عکس. اما در هر صورت ایجازهای مفید و اطناب‌های غیر ممل، در همین قسمت کاربرد دارد. در تمثیل قبل، دریا، نحوی، شناگری، و آن مکالمه‌ها، مجموعاً محتوا را تشکیل می‌دهد....


دانلود متن کامل مقاله: عناصر سازنده‌ی اثر ادبی

پنج دلیل برای این که چرا باید بیشتر مطالعه کنیم؟

۷۴۳ بازديد
  • افزایش سطح توانایی‌های گفتاری
   قطعاً تاکنون برای شما پیش آمده است که هنگام صحبت با دوستان، آشنایان و حتی خانواده خود، نتوانسته‌اید حق مطلب را به خوبی ادا کرده و مفهوم را انتقال دهید. همین امر، موجبات کاهش اعتماد به نفس شما را فراهم می‌آورد؛ بخصوص زمانی که مثلاً با اساتید خود در دانشگاه هم کلام می‌شوید و یا در مجالس رسمی حضور می‌یابید. آنجاست که یا باید از مواجهه با چنین شرایطی دوری گزینید یا فکری اساسی بکنید. بی‌شک خودتان هم متوجه شدید و شاید هم شرمسار. دارویی بس گران با هزینه‌ای ناچیز. اثرات «مطالعه کتاب» را کمتر از دو هفته خواهید دید. بخوانید بخوانید و بخوانید...
  • افزایش تمرکز
   بسیاری از افراد مشتاقانه در مورد فواید مطالعه کتاب صحبت می‌کنند اما به محض این که کتابی را در دست می‌گیرند آن را بسته و به خاک کتابخانه‌شان می‌مالند. این افراد به قطع و یقین برای توجیه این عمل از دغدغه‌هایی سخن به میان می‌آورند که در بدترین شرایط برای هیچ بشری وجود خارجی نداشته و شما ناچار باید دستمالی بردارید و اشک‌هایشان را پاک کنید. اما اراده‌ای می‌خواهد و همتی. کمی صبور باشید. روزی یک دقیقه هم به میزان مطالعه‌تان بیفزایید، کفایت می‌کند. به وضوح مشاهده خواهید کرد که چگونه تمرکزتان دست و پای دغدغه‌ها را غل و زنجیر کرده و لذت و آرامشی شگرف برایتان به ارمغان می‌آورد.
  • افزایش قوه تصور
   همه‌ی ما با عباراتی که روزمره به کار می‌بریم زندگی می‌کنیم. چه آن‌هایی که ملموسند و به عینه قابل مشاهده و چه آن‌هایی که دور از دسترسند و حتی وجود خارجی ندارند. اما این مفاهیم چگونه نقشی در اذهان و افکار ما می‌سازند. آیا به خودی خود ایجاد می‌شوند؟ طرح مشخصی دارند؟ جواب منفی است. به عنوان مثال برای یکی کوه قاف ممکن است یادآور تعالی و وحدت وجود باشد و برای دیگری فقط کوهی در دوردست‌ها.
   با مطالعه آثار بسیاری از نویسندگان، در دنیایی قدم می‌گذاریم که تصورات و تجسمات ما را به بازی گرفته و به طرزی ناخودآگاه تقویت می‌کند. اولین و آخرین نتیجه آن، لذتی است که نصیب خودمان می‌شود. اگر شک دارید همین حالا دست به کار شوید...!
  • افزایش میزان حافظه
   بسیارند افرادی که حتی قادر نیستند نام، نشانی و حتی شماره تلفنی را به خاطره بسپارند. آیا آنان صرفاً این گونه‌اند یا قدری تنبل؟ من که می‌گویم ترکیبی از این شاید صحیحتر باشد اما باز هم تنبلی می‌چربد. کتابی را بردارید. داستان را دنبال کنید. شخصیت‌ها را به خاطر بسپارید. پیش‌بینی کنید و دست آخر حافظه‌ای که عبارات طویل را ذخیره می‌کند تحویل بگیرید.
  • کشف و اصلاح خود
   همه‌ی ما در خلوت با «خود»، احساس می‌کنیم که نفر دیگری هم حضور دارد. هر چه بیشتر دقیق می‌شویم، کمتر می‌شناسیمش. اگر آن را «ناخود» بنامیم درمی‌یابیم که هیچ شناختی از خود واقعیمان نداریم. درمی‌یابیم که چقدر هراس‌آور است، تنها بودن و خلوت کردن با کسی که فکر می‌کنی خودت هست اما نیست و درمی‌یابیم که... .
   این امر زمانی که کتابی را می‌گشاییم و شخصیت‌ها را ورق زده و لباس آنان را بر تن می‌کنیم، ملموس‌تر است. در مقام مقایسه، به عیوب خود پی می‌بریم و با یاری گرفتن از تفکری رو به رشد، به اصلاح و بهبود آن می‌پردازیم. بیشمارند افرادی که با جمله‌ای، مسیر زندگیشان تغییر کرده و قدم در راه بی‌انتهای تعالی گذاشته‌اند.

نقد ادبی

۷۵۲ بازديد

   آنچه اکنون از کلمه‌ی ادب و ادبیات در جهان فهمیده می‌شود این است که: «ادبیات، طرح شوق‌ها و تدابیری است که انسان را در وصول به کمال خویشتن، تنها در قلمرو گفتار رهنمون می‌کند»؛ به بیان ساده‌تر، ادبیات آثار منظوم و منثوری است که به عنوان اثر ادبی از ارزشی ویژه برخوردار است. اما نقد از دیرباز در معنای عیب‌جویی به کار رفته است. در حدیثی نبوی به نقل از ابو درداء آمده است که: «ان نقدت الناس نقدوک و ان ترکتهم ترکوک معنی: نقدتهم ای عبتهم و اغتبتهم قابلوک بمثله» اگر مردم را نقد کنی آن‌ها تو را نقد می‌کنند و اگر آن‌ها را رها کنی، تو را رها می‌کنند»؛ به بیان دیگر اگر از آن‌ها عیب‌جویی کنی و پشت سرشان غیبت کنی آن‌ها هم با تو مقابله به مثل می‌کنند.

   در گذشته اکثر نقدهایی که از آثار ادبی ارائه می‌شد، جنبه‌ی تخطئه و انکار داشت. به بیان دیگر نقد و نقادی در بسیاری از موارد توطئه علیه هنرمندان و فاضلان برتر بوده است که برخی از مخالفان و حاسدان برای از میدان به در کردن آنان مرتکب می‌شدند. نقد در مفهوم امروزی خود همان مفهوم قدیمی را هم دربردارد. نقد در معنای جداکردن سکه سره از ناسره به کار می‌رفته است. حتی در معنای خود سکه ناب هم به کار رفته است. در هر صورت آنچه امروز نقد نامیده می‌شود، عامل ارزشیابی آثار هنری است. نقد واسطه میان...

دانلود متن کامل مقاله: نقد ادبی